Audre Lorde, “Şiir Bir Lüks Değildir”

Altında hayatımızı irdelediğimiz ışığın niteliği ile sürdüğümüz yaşantı ve bu yaşamlarla getirmeyi umduğumuz değişim arasında doğrudan bir alaka var. Bu ışık sayesinde içimizdeki sihrin peşinden gidip onu gerçekleştirebilecek fikirleri oluşturabiliyoruz. Burada şiir bir aydınlanmadır çünkü doğmak üzere olan ama halihazırda hissedilen, –şiir yazılana kadar– isimsiz ve dağınık kalan fikirleri şiir aracılığıyla adlandırırız. Düşlerin kavramları, hislerin fikirleri, bilginin anlayışı doğurduğu (öncelediği) gibi, tecrübenin özünden fışkıran gerçek şiir de tefekkürü doğurur.   

İrdelemeyle ilişkimizi sırtlamayı, onunla serpilmeyi ve sonuçlarını yaşamımızın tahkiminde kullanmayı öğrendikçe hayatımıza hükmeden ve sessizliklerimizi yaratan korkular üstümüzdeki gücünü yitirmeye başlar.   

Kadınlar olarak hepimizin içinde, ruhumuzun aslının açığa çıktığı, gizli ve büyüyen bir yer var: “Kestane gibi güzel / ve sağlam / kâbusunu gördüğümüz dayanıksızlığa [ve âcizliğe] karşı kurduğumuz payanda.”*

İçimizdeki bu imkân alanları kadim ve gizli oldukları için karanlıktır ve bu karanlıkla hayatta kalmış ve güçlenmiştir. Hepimizin içindeki bu derinlikte yaratıcılık ile gücü, irdelenmemiş ve kaydı tutulmamış his ile duyguları muhafaza eden bir yer vardır. Kadının gücünü aldığı, hepimizin içinde bulunan bu yer ne beyazdır ne de yüzeyde; karanlıktır, kadimdir ve derinlerdedir.

“Audre Lorde, “Şiir Bir Lüks Değildir”” okumaya devam et

Audre Lorde, “Mağlup Olursak”*

Birbirimizi seçip
muharebe sınırlarımızı belirledik
verdiğimiz savaş aynı
mağlup olursak
bir gün ölü bir gezegende pıhtılaşacak
kadınların kanı
galip gelirsek
sonrası değil belirgin
arayışımız tarihi aşıyor
yeni ve daha mümkün bir buluşma için.

Audre Lorde, Sister Outsider, 1984.

çeviri: smb / sermelix
ingilizcesini buradaki sayfanın sonundan okuyabilirsiniz.

* bu şiir, audre lorde’un bazı konuşma ve denemelerinin toplandığı sister outsider‘da yer alan “age, race, class, and sex: women redefining difference” yazısının sonuna iliştirilmiş. “outlines” isimli, –henüz– yayınlanmamış başka bir şiirden alıntılandığı yazıyor. dolayısıyla şiirin tamamı bu kadar değil muhtemelen. benim elimde yok ama toplu şiirlerine (the collected poems of audre lorde) erişiminiz varsa ve şiirin tamamını benimle paylaşabilirseniz çok mutlu olurum. -çn

Audre Lorde, “Nefes”*

Bedenlerimiz
buluşunca
birlikte
emek vermek kolaylaşıyor
kalem ve kâğıt
yazmamızdan
ne rahatsız olur ne menfaat sağlar
oysaki bedenin aktıkça
ellerimin altında
taşkın ve beklemede
zincirleri kırıyoruz
imgelere tırmanarak
kalçalarınla ten tene yaratıyorsun beni
kelime topraklarımızdan geçerek
bedenim
beni dönüştürdüğün
şiiri
yazıyor tenine.

sana değince geceye dokunuyorum
boğazım tutuşuyor ayın ateşinden
seviyorum seni tenin çiçeğe açarken
seni yaratıp
içime
katıyorum.

Audre Lorde, “Recreation”, The Complete Poems of Audre Lorde, 1997.

çeviri: smb / sermelix
ingilizcesini buradan okuyabilirsiniz.

* lorde bu şiirinde sevişmek ile yazmak arasında bir bağ kuruyor. kalemin kâğıdın üzerinde aktığı gibi tende geziniyor parmaklar ve bu bir yaratma ve yeniden yaratma süreci. şair kişisi nasıl ki şiiri yaratırken onunla birlikte kendisi de dönüşüyor, yeniden yaratılıyorsa buradaki sevişmede de yine bu karşılıklı ve iç içe geçmiş dönüşüm ve yaratılma var. şiirin başlığı “recreation” (yeniden-yaratım / yeniden yaratma) buradaki yazı-sevişme ilişkisini de ortaya koyuyor dolayısıyla. “erotiğin olanakları“nda “benim için, iyi bir şiir yazmakla sevdiğim bir kadına yaslanıp güneşlenmek arasında fark yok,” diyen lorde için bu elbette çok anlamlı. öte yandan, bu kelimenin “dinlenme” gibi bir anlamı da var ki bu da başka şeylerden soluklanıp kendini yenilemek, canlandırmak için yapılan şey olarak anılıyor. şiirin başlığını “nefes” diye çevirmem de buraya dayanıyor esasen. “nefes”in o soluklanıp dinlenme halini de, hayat verme ve yaratma anlamını da karşıladığını düşünüyorum. “nefes vermek” ya da yaratılış hikâyelerinde de kullanılan “hayat / ruh / can üflemek” gibi ifadeleri de düşünürsek hele. -çn

WordPress.com ile böyle bir site tasarlayın
Başlayın