Celia Kitzinger, “Heteropatriyarka Dili: ‘Homofobi’ Kelimesi Aleyhine Düşünceler”

Julia Penelope, GOSSIP dergisinin ikinci sayısında dilin eril toplumsal kontrol araçlarının başında geldiğini belirtir. Kullandığımız dili irdelememiz, kelimelerin simgelediği fikirlerin nereden geldiğini ve ne anlam taşıdığını sorgulamamız gerektiğini dile getirir. Feministlerin kullanmaktan geri durmadığı heteropatriyarka ifadeleri arasında “romantik sevgi” ve “tekeşlilik” gibi sözleri sayar ki bunlar radikal lezbiyen değerleri hem çarpıtır hem de bu değerlerin etkisini azaltır. Heteropatriyarka ifadeleri arasına ben de “homofobi” ve “lezbofobi” kelimelerini eklemek istiyorum. Lezbofobi kelimesini Julia Penelope’nin yanı sıra Adrienne Rich, Audre Lorde ve son dönemlerde kalem oynatan pek çok lezbiyen ve feminist de kullanıyor.

Lezbofobi kelimesinin lezbiyenliğimizin bir dolu insanda uyandırdığı nefret, öfke ve korkuya açıklık kazandırdığını düşünen pek çok lezbiyen var. Bu kelime sayesinde hem yaşadıklarımızı söze döktük hem de lezbiyenler olarak verdiğimiz mücadelede güç kazandık. Ne var ki bu kelimenin getirilerinin bedelini ağır ödedik bence. “Homofobi” kelimesi Kadın Özgürlüğü Hareketi’nde gelişen ve bu dönemin başlarındaki politik görüşlere dayanan “cinsiyetçilik” ve “heteroseksüel cinsiyetçilik” ifadelerinin aksine akademik bir alan olan psikolojiden türemiştir, yine o çevrede, radikal lezbiyen politikayla taban tabana zıt anlamda kullanılır. “Fobi” Yunanca “korku” kelimesinden gelip psikolojide mantık dışı korku anlamında kullanılır. Kapalı, dar alanlarda bulunma anlamındaki “klostrofobi” veya açık alanlarda bulunmaya dair mantık dışı korku anlamındaki “agorafobi”de olduğu gibi. Birilerinin gey ve lezbiyen “fobi”si olabileceği fikri 1960’ların sonuyla 1970’lerin başındaki psikoloji metinlerinde görülmeye başlamış, bu fobi “eşcinsellere karşı duyulan mantık dışı ve direngen korku” (MacDonald, 1976) ve “eşcinselliğe tahammül edememek veya ona karşı mantık dışı bir korku duymak” (Lehne, 1976) ifadeleriyle nitelenmiştir. Benimse “homofobi” kelimesine dört farklı açıdan itirazım var.